Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, trong thời gian tới ngành Ngân hàng sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp thu mua lúa gạo.
Trước tình hình dịch bệnh COVID-19 gây ảnh hưởng tiêu cực, gây ách tắc và làm đứt gẫy chuỗi cung ứng sản xuất, phân phối, lưu thông, tiêu thụ, xuất khẩu thóc, gạo, đặc biệt tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, ngày 26/8/2021, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Hội nghị trực tuyến "Giải pháp của ngành Ngân hàng góp phần tháo gỡ khó khăn cho ngành lúa gạo khu vực Đồng bằng sông Cửu Long". Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú chủ trì Hội nghị.
Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú phát biểu chỉ đạo Hội nghị
Nhiều chính sách hỗ trợ cho ngành lúa gạo
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh, thu mua lúa gạo là vấn đề rất quan trọng thể hiện trách nhiệm các ngành trong đó ngành Ngân hàng có vai trò tăng cường tín dụng, thúc đẩy thu mua lúa gạo, không để lúa gạo trên đồng ruộng không thể thu mua.
“Ngành lúa gạo luôn là nội dung được quan tâm triển khai đồng bộ từ cơ chế chính sách đến triển khai thực hiện, được quan tâm nhiều mặt, có nhiều văn bản liên quan đến lúa gạo nói riêng, nông nghiệp nông thôn nói chung. Dư nợ cho vay nông nghiệp nông thôn, cho vay lúa gạo, nhất là các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long luôn cao hơn toàn quốc kể cả thu mua, chế biến…”, Phó Thống đốc thông tin thêm.
Báo cáo tại Hội nghị, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Hà Thu Giang cho biết, trong thời gian qua NHNN đã ban hành các chính sách để hỗ trợ ngành lúa gạo, như chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn theo Nghị định số 55/2015/NĐ-CP, hiện tại là Nghị định số 116/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 55/2015/NĐ-CP; các chương trình tín dụng đặc thù theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ như: Cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch theo Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 7/3/2017 của Chính phủ; Cho vay để tăng cường cơ giới hóa và giảm tổn thất trong nông nghiệp theo Quyết định số 68/2013/QĐ-TTg ngày 18/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ (chính sách kết thúc giải ngân ngày 31/12/2020, hiện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang dự thảo Nghị định để tiếp tục triển khai chính sách này);...
Về chính sách lãi suất, NHNN quy định trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VND đối với các lĩnh vực ưu tiên, trong đó có lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, bao gồm ngành lúa gạo thấp hơn so với lãi suất cho vay các lĩnh vực thông thường khác, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận vốn tín dụng (hiện nay là 4,5%/năm). Các tổ chức tín dụng đã kịp thời thực hiện các giải pháp theo thẩm quyền và khả năng tài chính để hỗ trợ cho một số doanh nghiệp xuất khẩu lúa gạo gặp khó khăn trong quan hệ tín dụng, như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi vay, tăng hạn mức tín dụng, tăng cường cho vay không có tài sản bảo đảm trên cơ sở đánh giá khả năng tài chính và tín nhiệm của khách hàng. Các chính sách tín dụng mà Chính phủ, NHNN ban hành trong thời gian qua cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu của lĩnh vực sản xuất, kinh doanh xuất khẩu gạo…
Với các giải pháp của ngành Ngân hàng, đến cuối tháng 7/2021, dư nợ ngành lúa gạo đạt 144.657 tỷ đồng, tăng 11,33% so với cuối năm 2020. Trong đó, theo mục đích vay vốn: Dư nợ trồng, sản xuất lúa đạt 34.819 tỷ đồng, chiếm 24,07%; Dư nợ phục vụ thu mua, tiêu thụ lúa gạo đạt 97.402 tỷ đồng, chiếm 67,33%, tăng 15,77% so với 2020; Dư nợ chế biến, bảo quản lúa gạo đạt 12.435 tỷ đồng, chiếm 8,6%. Riêng dư nợ ngành lúa gạo tại Đồng bằng sông Cửu Long đạt 74.139 tỷ đồng, tăng 15,45%, chiếm 51,25% dư nợ lúa gạo toàn quốc.
Từ đầu năm 2021 tới nay, các tổ chức tín dụng tại Đồng bằng sông Cửu Long đã cấp hạn mức tín dụng khoảng 56.000 tỷ đồng cho các doanh nghiệp, thương nhân thu mua, tạm trữ lúa gạo, đã giải ngân với tổng doanh số lũy kế 93.000 tỷ đồng để thu mua gần 7,3 triệu tấn gạo. Dư nợ thu mua, tiêu thụ đến cuối tháng 8/2021 ước đạt 51.500 tỷ đồng, tăng 22% so với năm 2020, chiếm 92% hạn mức được cấp.
Toàn cảnh Hội nghị
Dịch bệnh đã tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng lúa gạo
Mặc dù ngành Ngân hàng đã có nhiều giải pháp tích cực, nhưng tình hình dịch bệnh COVID-19 gây ảnh hưởng tiêu cực, gây ách tắc và làm đứt gẫy chuỗi cung ứng sản xuất, phân phối, lưu thông, tiêu thụ, xuất khẩu thóc, gạo, đặc biệt tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Theo chia sẻ của các tổ chức tín dụng trên địa bàn 13 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, do nhiều tỉnh đang áp dụng giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các doanh nghiệp ngành lúa gạo khó khăn trong việc thu hoạch, lưu thông, sản xuất - chế biến và xuất khẩu gạo.
Thứ nhất, các thương lái và phương tiện gặt đập liên hợp ngoài tỉnh bị hạn chế vào địa bàn, trong khi vụ lúa hè - thu đã và đang vào thu hoạch, người dân tạm dừng hoặc không mạnh dạn đầu tư vào sản xuất, trồng trọt.
Thứ hai, lưu thông hàng hóa của khách hàng gặp rất nhiều khó khăn: Các hộ nông dân thu hoạch thì không tiêu thụ được do không tiếp xúc được với thương lái mua; thiếu hụt nghiêm trọng tài xế xe tải/container, tài công ghe/sà lan vận chuyển lúa, gạo. Khó khăn nhất về thu mua lúa cho nông dân lúc này là khâu vận chuyển lúa từ ruộng về nhà máy.
Thứ ba, các địa phương áp dụng thời gian hiệu lực của xét nghiệm COVID-19 khác nhau, gây khó khăn cho các phương tiện vận chuyển (ví dụ 4 tỉnh Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang và Cần Thơ thì tình hình dịch gần như nhau, nhưng Đồng Tháp, Kiên Giang và Cần Thơ cho phép hiệu lực của xét nghiệm COVID-19 trong 72 giờ, trong khi An Giang là 24 giờ).
Thứ tư, các khách hàng là doanh nghiệp đang tổ chức sản xuất theo mô hình “3 tại chỗ” nên năng suất hoạt động bị giảm do thiếu hụt nguồn công nhân làm ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng. Một số nhà máy của doanh nghiệp phải tạm ngừng hoạt động do nằm trong vùng dịch.
Thứ năm, do ảnh hưởng dịch COVID-19 nên tình hình xuất khẩu gạo rất khó khăn, các doanh nghiệp chỉ xuất khẩu cầm chừng vì không có nhiều đơn hàng.
Thứ sáu, chuỗi sản xuất - cung ứng của nhiều doanh nghiệp bị đứt gãy; hàng hóa tồn kho với số lượng lớn, doanh nghiệp khó khăn trong việc tiếp cận khách hàng; giảm đơn hàng, giảm sản lượng, trì hoãn, phát sinh thêm chi phí phòng chống dịch COVID-19; nhiều trường hợp doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực thu mua và chế biến nông sản dừng hoạt động do tình hình dịch bệnh.
Thứ bảy, giá lúa gạo nhìn chung đang thấp hơn so với cùng kỳ năm trước nhưng không chênh lệch nhiều.
Có thể thấy các vướng mắc lớn trong ngành lúa gạo hiện nay không liên quan nhiều đến tín dụng, lãi suất do Chính phủ, NHNN đã có rất nhiều cơ chế tín dụng ưu đãi với ngành lúa gạo. Nguyên nhân chính dẫn đến các vướng mắc trên do dịch bệnh khiến chuỗi cung ứng lúa gạo bị đứt gẫy, dòng vốn xoay vòng của doanh nghiệp chậm lại, nhu cầu vay vốn để thu mua, tạm trữ lúa gạo của doanh nghiệp giảm.
Linh hoạt hạn mức, điều kiện cấp tín dụng
Nhận thức vai trò, ý nghĩa, đóng góp quan trọng của ngành lúa gạo với phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, trong thời gian tới ngành Ngân hàng sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp thu mua lúa gạo.
Theo đó, Phó Thống đốc Đào Minh Tú chỉ đạo các ngân hàng phải tập trung nguồn vốn để đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của thương nhân kinh doanh, đầu tư, chế biến thóc, gạo, người sản xuất lúa với thời hạn và lãi suất hợp lý. Đồng thời, mở rộng, tăng hạn mức tín dụng cho các doanh nghiệp để đảm bảo đủ nguồn vốn thu mua, tạm trữ thóc, gạo cho người nông dân trong vụ hè - thu, tới đây là vụ thu - đông nhằm góp phần ổn định giá thóc gạo, đảm bảo lợi nhuận cho người trồng lúa.
Phó Thống đốc cũng yêu cầu các ngân hàng tiết giảm mọi chi phí hoạt động không cần thiết để dành nguồn lực giảm lãi suất vay; thực hiện cam kết đồng thuận giảm lãi suất cho vay lên tới 1%/năm trong các tháng cuối năm như kế hoạch đã đăng ký với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam.
Bên cạnh đó, Phó Thống đốc đề nghị các ngân hàng linh hoạt áp dụng các hình thức bảo đảm tiền vay, xem xét cho vay không có tài sản bảo đảm trên cơ sở quản lý dòng tiền, cải tiến quy trình cho vay…
Ngoài ra, lãnh đạo NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng chủ động tiếp cận các doanh nghiệp, thương nhân lúa gạo và thỏa thuận các nội dung liên quan theo nguyên tắc tín dụng thương mại, phù hợp quy định pháp luật về cấp tín dụng. Trong đó lưu ý, phối hợp với các cơ quan truyền thông và chính quyền địa phương các cấp, các tổ chức chính trị xã hội thực hiện các chương trình truyền thông mạnh mẽ, toàn diện để người dân, doanh nghiệp nắm bắt đầy đủ các chính sách, sản phẩm tín dụng ngân hàng và chủ động tiếp cận với nguồn vốn tín dụng ngân hàng.
Tại Hội nghị trực tuyến sáng nay, đại diện nhiều ngân hàng cho hay sẽ nỗ lực đáp ứng nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp, người dân trong ngành lúa gạo. Tuy vậy, nhiều ngân hàng cũng mong muốn Ngân hàng Nhà nước sớm sửa đổi Thông tư số 03/2021/TT-NHNN về cơ cấu nợ, đồng thời nới thêm room tín dụng để các ngân hàng có điều kiện hỗ trợ tốt hơn cho doanh nghiệp và người dân sản xuất lúa gạo.
Theo thoibaonganhang.vn