Nhiều chủ xe ô tô để chứng nhận đăng ký xe bản gốc thế chấp tại các ngân hàng (NH) lo lắng khi cảnh sát giao thông có thể kiểm tra trong quá trình tham gia giao thông và xử phạt vi phạm hành chính. Nguyên do là những chiếc xe này được mua phần lớn nhờ vay vốn NH.
Theo số liệu của Cục đăng ký giao dịch bảo đảm quốc gia (Bộ Tư pháp), hiện tại cả nước có gần 1,3 triệu phương tiện giao thông đang thế chấp giấy tờ tại các NH và những chủ phương tiện này có nguy cơ bị công an xử phạt vì lưu thông không có đăng ký xe bản chính. Câu chuyện này tưởng như đơn giản nhưng nếu nhìn từ nhiều góc độ có thể thấy rằng, một quyết định nếu không phù hợp sẽ gây tổn thất lớn cả về kinh tế và xã hội.
Mặt khác, nếu để bên thế chấp vừa giữ ô tô, vừa giữ bản chính giấy đăng ký xe thì họ có thể tự động chuyển nhượng, mua bán, cho thuê, cầm đồ... Trong trường hợp đó, TCTD không thể kiểm soát, quản lý được khoản vay, không thể xử lý, thanh lý khoản vay khi khách hàng không trả được nợ, có nguy cơ sẽ làm tăng nợ xấu của TCTD. Từ đó, các TCTD sẽ e ngại cho vay, hạn chế sự tiếp cận tín dụng của DN, người dân đối với lĩnh vực này.Ở đây chúng tôi chưa đề cập đến việc mà như một số chuyên gia kinh tế phân tích là cảnh sát giao thông (CSGT) chỉ có trách nhiệm giám sát người tham gia giao thông có đúng luật không, xe có đăng kiểm không... Nhưng rõ ràng, việc xử lý chủ xe không có đăng ký xe bản gốc đang gây hoang mang cho nhiều khách hàng của NH và bản thân NH. Hiện nay, với đa số người Việt Nam thì ô tô là tài sản lớn, một chiếc xe thường có giá trị từ 400 triệu đồng đến vài ba tỷ đồng, thậm chí tới chục tỷ đồng.
Chính vì vậy, việc NH giữ giấy đăng ký xe chỉ với mong muốn tránh rủi ro cho hoạt động NH, nâng cao ý thức trả nợ của khách hàng, tránh những vụ kiện tụng khi xảy ra tranh chấp, góp phần giữ gìn an ninh trật tự.
Theo Hiệp hội NH Việt Nam (VNBA), hiện nay các NHTM cho vay tiêu dùng mua ô tô chiếm tỷ trọng lớn (có những NH tỷ trọng dư nợ lĩnh vực này khá lớn và tỷ lệ khoản vay được đảm bảo chính bằng xe ô tô hình thành từ vốn vay chiếm khoảng 90%). Gần đây, nhiều khách hàng yêu cầu được nhận lại bản chính giấy đăng ký xe đang thế chấp tại NH do bị xử phạt khi sử dụng bản sao giấy đăng ký xe có xác nhận của NH nhận thế chấp.
Nếu chỉ vì không được giữ bản gốc giấy đăng ký xe, NH giảm tín dụng cho đối tượng khách hàng này sẽ có ảnh hưởng không nhỏ không chỉ đối với NH. Bởi mỗi một chiếc xe khi lăn bánh không chỉ đóng thuế phí tăng thu ngân sách cho nhà nước mà còn tiêu thụ xăng dầu, đẩy mạnh các chi tiêu khác, hỗ trợ thị trường…
Giám đốc một Công ty TNHH chuyên cho thuê xe ô tô cho biết, hiện DN có khoảng hơn 20 chiếc xe từ 5 chỗ ngồi đến 16 chỗ ngồi và cho các DN khác thuê dài hạn. Trong đó có tới hơn nửa số xe này được mua từ vốn vay NH và phía NH đang giữ bản chính giấy đăng ký xe. Gần đây nghe thông tin CSGT xử phạt nếu lái xe không có giấy tờ gốc, một số DN muốn trả lại xe có thể gây thiệt hại cho DN.
Bên cạnh đó, khi Chính phủ đang chỉ đạo các ngành đẩy mạnh việc cải cách thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho người dân và DN thì việc xử phạt trên của CSGT có vẻ như đang “đi ngược chiều” với nỗ lực cải cách hành chính, cải cách chính sách đang được triển khai rộng rãi.
Trong thời gian chờ Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định 163/2006/NĐ - CP, Nghị định 11/2012/NĐ-CP để đưa ra quy định phù hợp, NHNN cũng đã đề nghị Bộ Công an chỉ đạo cơ quan công an các cấp cho phép người điều khiển phương tiện giao thông sử dụng bản sao giấy chứng nhận đăng ký phương tiện giao thông có xác nhận của TCTD khi lưu thông phương tiện giao thông. Nhưng rõ ràng qua sự việc này có thể thấy, mỗi một chính sách được ban hành cần một sự nghiên cứu thấu đáo để thực sự đi vào cuộc sống một cách hiệu quả!